چرا اینقدر خلق و خویم بد است؟

آیا تا به حال پیش آمده که بدون هیچ دلیلی احساس کنید که زودرنج شده‌اید؟ یا ناگهان احساس غمی شدید داشته باشید بدون این که بدانید چرا؟ برای نوجوانان بسیار پیش می‌آید که ناگهان از حس خشم به غم و یا شادی برسند. اما چرا چنین چیزی در میان نوجوانان شایع است؟
بخشی از پاسخ می‌تواند اثر تغییرات مدام و فشارهای وارد بر نوجوانان باشد. بسیاری از نوجوانان می‌خواهند نمرات خوبی در مدرسه بگیرند همچنین علاقمندند در ورزش و یا فعالیت های دیگر نیز موفق باشند و احساس می‌کنند برای انجام همه کارهایشان به اندازه کافی فرصت ندارند. نوجوانان با هویت و تصویر ذهنی خودشان دچار درگیری هستند. پذیرش از طرف دوستان برای آن‌ها بسیار مهم است. آن‌ها ممکن است برای اولین بار بخواهند از والدین و خانواده شان فاصله بگیرند. آن‌ها دوست دارند استقلال را تجربه کنند، خودشان تصمیم بگیرند اما این مسئله کمی برای آن‌ها ترسناک است و باعث می‌شود گاهی احساس تنهایی نمایند.
این زمان گرچه لذت بخش و هیجان انگیز است، می‌تواند زمان سردرگمی و تعارض نیز باشد. کمی وقت می‌برد تا نوجوانان - و خانواده های آن ها- بتوانند با این دوران که گذار میان دوران کودکی و بزرگسالی است احساس راحتی بکنند.
علت مهم دیگر برای نوسانات خلقی، زیست شناسی است. هنگامی که سن بلوغ آغاز می‌شود، بدن شروع به تولید هورمون های جنسی می‌کند. این هورمون‌ها - استروژن و پروژسترون در دختران و تستوسترون در پسر‌ها - تغییرات فیزیکی در بدن ایجاد می‌کنند. اما به نظر می‌رسد این هورمون‌ها در برخی افراد، باعث تغییرات عاطفی نیز می‌شود.
درک این که تقریبا همه‌ی انسا‌ن‌ها در طول سال های نوجوانی خود، این نوسانات خلقی را تجربه می‌کنند ممکن است کنار آمدن با این حالات را برای آن‌ها ساده کند.

گاهی قضیه فراتر است

احساس تحریک پذیری، زود رنجی، تندخویی و نیز خستگی یا ناامیدی گاه می‌تواند نشانه ای از افسردگی باشد.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند افسردگی احساس غم است، اما افسردگی همچنین می‌توانید باعث ایجاد احساس دمدمی بودن، بی‌حوصلگی، خشم، و یا حتی بی توجهی شود. هنگامی که افسردگی مانع لذت بردن از زندگی و یا معاشرت با دیگران می‌شود نیاز است کاری درباره آن انجام دهید. برای مثال با یک مشاور یا درمانگر که می‌تواند برای مقابله با این قضیه به شما کمک کند، صحبت کنید.
همچنین، اگر به ذهنتان رسید که به خودتان صدمه بزنید، مطمئنا نیاز است که با کسی صحبت کنید.

کنترل را به دست بگیرید

در اینجا کارهایی را به شما پیشنهاد می‌کنیم که با انجام آن‌ها می‌توانید این حالات بد را قدری کمتر کنید:
• بدانید که شما تنها نیستید. گرچه همه نوجوانان نوسانات خلقی را به یک اندازه تجربه نمی کنند اما این قضیه در همه آن‌ها وجود دارد.
• نفس خود را حبس کنید. قبل از آن که احساس خشم و زودرنجی بکنید نفس خود را حبس کنید و یا تا 10 بشمارید و سعی کنید با نگاهی بی طرفانه به موقعیت نگاه کنید.
• با افرادی که مورد اعتماد شما هستند صحبت کنید. می‌توانید احساسات خود را با دوستانتان در میان بگذارید تا بدانید که تنها نیستید و دیگران هم چنین احساساتی را تجربه می‌کنند. گفتگو با والدین نیز مهم است. والدین می‌توانند تجربیات خود را در مورد برخورد با حالات بد یا فرزندانشان در میان بگذارند. به علاوه، اگر به جای کوبیدن در و داد و فریاد به آن‌ها توضیح دهید که چه احساسی دارید آن‌ها سپاسگزار خواهند شد. معلمان و مشاوران نیز اغلب می‌توانند به خوبی به شما کمک کنند و همچنین یک دکتر می‌تواند اطلاعات مناسبی در مورد بلوغ در اختیار شما بگذارد. اگر احساساتتان را درون خود نگه دارید،آن‌ها بسیار بدتر از آنچه هستند به نظر می‌رسند.
• ورزش کنید. ورزش منظم باعث می‌شود در بدن هورمون بتا اندروفین بیشتری ترشح شود. این هورمون استرس را کنترل کرده و به بهبود خلق و خو کمک میکند. بدوید، تنیس بازی کنید، دوچرخه سواری کنید، و یا به کیسه بوکس مشت بزنید.
• خواب کافی داشته باشید. استراحت کافی بسیار مهم است هر چند به سختی می‌توان زمان کافی برای آن پیدا کرد. یادتان باشد، خستگی می‌تواند منجر به غم و اندوه و تحریک پذیری بیشتر می‌شود.
• خلق کنید. به انجام کاری مشغول شوید،کاری مانند شروع نوشتن در دفتر خاطرات، ساختن چیزی از چوب، و یا خلق یک اثر هنری و یا قطعه‌ای موسیقی. نوشتن می‌تواند به شما در سازماندهی و بیان افکار و احساسات خود کمک کند و یاریتان کند تا اوضاع را بیشتر تحت کنترل خویش درآورید. در مورد دستور زبان، املا، و یا نشانه گذاری نگران نباشید. نکته مهم تنها این است که افکار خود را بر روی کاغذ بیاورید. همین برخورد را با نقاشی، مجسمه سازی، موسیقی، و یا اشکال هنری دیگر داشته باشید. احساسات خود را با آثار هنری تان منتقل کنید.
• گریه کنید. گریه کردن هیچ اشکالی ندارد. در واقع، اغلب باعث می‌شود فرد احساس بهتری داشته باشد. با این حال، اگر احساس می‌کنید که بیشتر اوقات غمگین، تحریک پذیر، زودرنج، بی حوصله، نا امید هستید، شما ممکن است افسرده باشید و نیاز به کمک گرفتن از یک مشاور یا دکتر داشته باشید. اگر بیشتر اوقات احساس اضطراب و یا خشم می‌کنید گرفتن کمک تخصصی می‌تواند برایتان بسیار مفید باشد.
• صبر کنید. اگر بی دلیل دچار خلق و خوی بد می‌شوید، این احساسات ممکن است گذرا بوده و از بین بروند. اگر خلق و خوی منفی شما تا مدت‌ها باقی ماند و در روابط شما با دوستان و والدینتان تاثیر گذاشت و بر دروس مدرسه و فعالیتهایتان خلل ایجاد کرد آنگاه بهتر است با مشاور مدرسه، پدر و مادر، یا یک درمانگر صحبت کنید تا راهکارهایی برای داشتن احساسی بهتر در اختیار شما بگذارند.